Zeldzaam in België: de zoete wittekool van Gilles Verhelst

De mosterd gehaald uit Nederland

De inspiratie voor die combinatie haalde de ondernemende West-Vlaming in Nederland. Daar worden pootaardappelen immers regelmatig gecombineerd met kool, met het oog op vruchtafwisseling en teeltplanning. “In België ben ik een uitzondering,” legt Gilles uit, “maar de gewassen passen perfect samen. Om inspiratie op te doen, ben ik in Nederland meerdere zaadhuizen en tuinbouwbedrijven van verschillende groottes gaan bekijken.”

Zelf heeft Gilles vandaag een middelgroot bedrijf. “Het eerste jaar had ik 7,5 hectare, het jaar daarna 15, en nu 30. Als ik dat rijtje zou volgen, moet ik naar 60 nu,” lacht hij. “Maar dat ga ik voorlopig niet doen.”

Omgaan met natuurelementen en kippen van de buren

Dit is het eerste jaar dat Gilles zoete platte wittekool - u mag ook gewoon zoete kool zeggen - op het veld heeft staan. De eerste oogst dateert van augustus. “Maar dat zal volgend jaar september zijn. De markt had er nog geen zin in in augustus.” verklaart hij. De laatste lading wordt in december geoogst, afhankelijk van de groeiomstandigheden. De belangrijkste factoren? Zonlicht, temperatuur en regen. “Allemaal dingen die je niet in de hand hebt. Dit jaar hebben ze genoeg water gehad, maar eigenlijk te weinig zonlicht. De temperatuur was dan weer wel perfect. Vorig jaar was er dan weer veel zonlicht, maar te weinig water. Een combinatie van de twee zou ideaal zijn.”



Maar het is niet alleen het weer, waar een groenteteler rekening mee moet houden, vertelt Gilles. De kippen van de buren liggen namelijk ook op de loer. “Sinds de pandemie hebben mensen meer kippen, heb ik gemerkt, en die kunnen wel eens uitbreken. Hij wijst naar het andere einde van het veld. “Toen ik daar klaar was met aanplanten, was er hier al van de plantjes gegeten. Duiven, hazen, kippen: ze lusten het allemaal. Dus spannen we tegenwoordig de eerste weken netten of doeken over de plantjes. De netten zijn puur voor de dieren, de doeken beschermen ook tegen koude nachten.”

Van het veld naar de veiling

Gilles kiest er bewust voor om zijn kolen op de REO Veiling aan te voeren. Dit doet hij onder het kwaliteitslabel Flandria, dat enkel aan de beste producten toegekend wordt. De veiling zorgt ervoor dat hij niet zelf de afzetmarkt moet verkennen, promotie voeren of de verkoop organiseren. “Zelf nog moeten bezig zijn met handelaars, dat is alleen maar extra werk. Dus doe ik tegenwoordig alles via de veiling.” verklaart Gilles. Evenals elke andere aangesloten teler, is Gilles mee aandeelhouder van de veiling.



Jonge plantjes brengen rust

Het aanplanten vindt Gilles zelf het leukste. “Als de planten toekomen, word ik wel een beetje nerveus, maar eigenlijk is het heel rustgevend als je eenmaal bezig bent. Al die jonge plantjes op het veld zien staan, geeft gemoedsrust. Maar als het tijd wordt om te oogsten, schiet de stress de hoogte in, omdat je dan alles op tijd moet binnenkrijgen.”

De kolen waar we naast staan, worden morgen geoogst, zegt Gilles. Ze worden met de hand gesneden en via een transportband op de kar geladen. “We staan met vier personen op het veld, en ieder neemt telkens twee rijen voor zijn rekening. Die kolen worden dan in grote kisten gelegd, en gaan naar de loods om daar te kuisen en te verpakken.”



Teler, manager, ondernemer

Maar het werken op het land is niet de enige kant van de job. “Je bent boer, maar eigenlijk ben je ook manager en ondernemer. Je moet plezier hebben in je werk, maar je moet ook zorgen dat je de mensen kunt betalen. Dus moet je soms keuzes maken.”
 
Die keuzes uiten zich niet alleen in nieuwe gewassen, maar ook in de aankoop van machines en het gebruik van technologie. Een kant van de job waar deze groenteteler bijzonder enthousiast over is. “Zie je die rijen kolen? Die lopen kaarsrecht, dankzij gps-technologie. Als ik hier over tien jaar terug aankom met dezelfde tractor en gps, liggen die lijnen nog op exact dezelfde plaats. Door dat soort ontwikkelingen gaat het rijden bijna vanzelf, waardoor ik meer aandacht kan hebben voor het afstellen van de machines zelf.”
 
En dan is er natuurlijk ook nog de smartphone, die overal met Gilles meegaat. “Je hebt eigenlijk gewoon een computer op zak. Als ik twintig jaar geleden begonnen was, had ik per fax moeten werken. Die staat dan in de loods of thuis, en als je zelf op het land staat, weet je van niets. Dat is anders nu: als ze mij bellen voor een extra bestelling, kan ik gewoon meteen aan de slag.” Alles gaat heel snel, en dat hoort ook in deze korte versketen.



Hard werken, maar met veel plezier

Hoewel hij het graag doet, is Gilles niet van plan om tot zijn pensioen tussen de kolen te blijven staan. “Dat kan je niet volhouden,” klinkt het gedecideerd. Het is fysiek zwaar werk en de uren die hij klopt zijn dan ook niet min. “‘s Zomers beginnen we om 6 uur. We werken in de loods tot een uur of 8, en vanaf 8u30 trekken we naar het land om te planten, te oogsten, of wat er staat te onderhouden. Om 12 uur is het middagpauze, en van 13u30 tot 18 uur werken we verder in de loods. En dat 6 dagen op 7.”, zonder de administratie mee te tellen.

Of zondag dan rustdag is? “Meestal wel,” zegt Gilles. “Maar,” voegt hij er nog snel aan toe, “soms moet er echt nog geplant of gesproeid worden. Dan start ik daar om 5 uur mee, zodat ik om 8 uur aan mijn zondag kan beginnen.”



Wat is de zoete platte wittekool?
 
Zoete platte wittekool is een veelzijdige groente, die iets milder smaakt dan de gebruikelijke witte kool. Deze kool is ook iets platter dan de gewone wittekool. Door de vorm, structuur en zoete(re) smaak is deze kool ideaal om rauw te gebruiken, vb in een lekkere koolsalade, of als alternatief voor wraps. De groente, die ook wel Turkse kool genoemd wordt, is op Belgische grond nog niet zo bekend als bijvoorbeeld in Frankrijk, maar als het van Gilles afhangt, verandert dat de komende jaren drastisch.

In zijn keuken zijn de platte kolen al wél terug te vinden. “Alles wat je met wittekool maakt, kan je met platte wittekool ook maken. Zo aten we onlangs bijvoorbeeld nog lasagne met onze zoete wittekool.” vertelt Gilles.

RECEPT : ingemaakte zoete platte wittekool Flandria



Ingrediënten:

• 1 zoete platte wittekool
• 500 ml witte wijnazijn
• 400 ml water
• 300 gr suiker
• 10 gr zout
• Smaakmakers: korianderzaad, steranijs,…
• (enkele inmaakpotjes / glazen bokalen)

Bereidingswijze:

• Was en snij de zoete wittekool in hele dunne reepjes. Verwijder eventueel de hardere stukken.
• Kook het water met de witte wijnazijn en de suiker, tot de suiker is opgelost.
  Doe de zoete wittekool en de smaakmakers erin en laat 1 minuut meekoken.
• Vul de gesteriliseerde bokalen met de zoete wittekool en het warme vocht en sluit ze goed. (Bokalen met schroefdop laat je omgekeerd afkoelen. Inmaakpotjes laat je rechtopstaand afkoelen.) Smakelijk!